Từ lâu, tia hồng ngoại (IR) đã được biết đến là một yếu tố ảnh hưởng đến sức khỏe làn da của con người. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ mức độ tác động nghiêm trọng của loại tia này. Vì vậy, trong bài viết này, Nữ Hoàng Skin sẽ chia sẻ với bạn những thông tin chi tiết nhất và giải đáp các vấn đề liên quan đến tia hồng ngoại.
Tia IR là gì?
Tia hồng ngoại (IR), còn được gọi là tia IR, có bước sóng dài từ 760nm-1mm và được phân thành ba loại: tia IR A 760nm – 1.4μm, tia IR B 1.4μm – 3μm, tia IR C 3μm – 1.000μm.
Tia IR, hay còn gọi là tia hồng ngoại, chiếu đến trái đất và tác động lên các sinh vật cũng như các phản ứng hóa sinh. Tia hồng ngoại có những đặc điểm như tạo nhiệt, kích thích hiện tượng quang điện trong chất bán dẫn, tương tác với một số loại kính ảnh, gây nhiễu xạ và giao thoa ánh sáng.
Thói quen sử dụng sản phẩm chống nắng chứa Glycerin để bảo vệ da khỏi tác động của tia UVA và UVB khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời thường mang đến cảm giác an toàn và tự tin về làn da của chúng ta. Điều này góp phần duy trì cho làn da luôn sáng khỏe, mềm mịn và trẻ trung trong thời gian dài.
Trong dãy ánh sáng, tia UVA/UVB được biết đến là các phần tia cực tím độc hại có ảnh hưởng tiêu biểu đến sức khỏe con người, đặc biệt là da. Tia cực tím nói chung gây quá trình lão hóa tế bào, tăng sự sản xuất sắc tố melanin làm tăng tình trạng da đen và sạm. Tiếp xúc da với tia cực tím trong thời gian dài có thể dẫn đến ung thư da. Nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng, tia hồng ngoại (IR) cũng góp phần vào quá trình lão hóa da. Vậy tác động của tia hồng ngoại (IR) lên da ra sao?
Thành phần của tia hồng ngoại (IR) chiếm khoảng 50% tổng bức xạ ánh sáng mặt trời và IR-A là loại có thể xâm nhập vào cấu trúc da dễ dàng hơn so với IR-B và IR-C. IR-A tác động lên lớp biểu bì mà không gây phá vỡ cấu trúc hóa học của tế bào. Tuy nhiên, nó là một trong những nguyên nhân tạo ra sự sản xuất chất metalloproteinase, một enzyme cần thiết để duy trì tính đàn hồi của da. Khi nồng độ metalloproteinase tăng cao quá mức, điều này có thể gây hủy hoại cấu trúc collagen của da.
Phân loại tia IR
Theo phân loại của Mỹ, tia hồng ngoại được chia thành 5 vùng, bao gồm:
– Tia hồng ngoại gần (viết tắt NIR, IR-A): có bước sóng từ 750nm đến 1.4 µm, tương ứng tần số 214 – 400 THz.
– Tia hồng ngoại sóng ngắn (viết tắt SWIR, IR-B): có bước sóng từ 1.4 µm đến 3 µm, tương ứng tần số 100 – 214 THz.
– Tia hồng ngoại sóng trung (viết tắt MWIR, IR-C, MidIR): có bước sóng từ 3 µm đến 8 µm, tương ứng tần số 37 – 100 THz.
– Tia hồng ngoại sóng dài (viết tắt LWIR, IR-C): có bước sóng từ 8 µm đến 15 µm, tương ứng tần số 20 – 37 THz.
– Tia hồng ngoại xa (FIR): có bước sóng từ 15 µm đến 1000 µm, tương ứng tần số 0.3 – 20 THz.
Theo DIN 5031, tia hồng ngoại được chia thành 3 phân vùng:
– Tia hồng ngoại gần, sóng ngắn (NIR, IR-A): có bước sóng từ 780 nm – 1400nm, nằm trong dải hồng ngoại I, có năng lượng cao nhất, có khả năng xâm nhập sâu vào da và tạo ra tác động tiêu cực cho sức khỏe.
– Tia hồng ngoại trung, sóng trung (MIR, IR-B): có bước sóng từ 1400nm – 3000nm, nằm trong dải hồng ngoại II, có năng lượng thấp hơn IR-A, không gây ảnh hưởng lớn đến cơ thể con người và có thể ứng dụng trong công nghiệp và sản xuất.
– Tia hồng ngoại xa, sóng dài (FIR, IR-C): có bước sóng từ 3000nm – 1mm, nằm trong dải hồng ngoại III, có năng lượng rất thấp, được sử dụng trong y tế để diệt vi khuẩn một cách hiệu quả.
Đặc điểm của tia hồng ngoại (IR)
Tia hồng ngoại có bước sóng dài hơn so với bước sóng của ánh sáng khả kiến và được coi là một dạng sóng nhiệt hoặc sóng điện từ. Một số đặc điểm chính của tia hồng ngoại có thể kể tới như sau:
| Yếu tố | Đặc điểm |
| Nguồn phát | – Tia hồng ngoại phát ra chủ yếu từ các nguồn nhiệt cụ thể, bao gồm đèn hồng ngoại, bếp lò, lò nướng và các thiết bị điện tử khác.
– Bất kỳ vật thể nào có khả năng tạo nhiệt đều phát ra một lượng bức xạ hồng ngoại nhất định, trong đó cả cơ thể người ở nhiệt độ 37 độ C cũng tỏ ra bức xạ này với bước sóng dao động từ 800nm. – Ngoài ra, tia hồng ngoại cũng có nguồn gốc từ ánh sáng mặt trời tự nhiên. |
| Tính chất | Tính chất Theo Serway’s College Physics, tia hồng ngoại được cho là có dạng sóng ngang, điều này đồng nghĩa rằng tốc độ lan truyền của sóng sẽ vuông góc với phương truyền. Tốc độ trung bình được công bố là 299.792.458 m/s. |
| Tác động | Tác động Trên thực tế, tia hồng ngoại có khả năng gây ra các tác động tiêu cực đối với sức khỏe tổng thể và làn da cụ thể. Các nghiên cứu từ Viện Sức khỏe Quốc gia Mỹ đã chứng minh rằng tiếp xúc lâu dài với tia hồng ngoại có thể dẫn đến tình trạng sạm da và giảm sản xuất collagen. |
Ảnh hưởng của tia hồng ngoại đến sức khỏe con người
Tia hồng ngoại có nhiều ứng dụng hữu ích trong cuộc sống, bao gồm lĩnh vực làm đẹp, quân sự và y học. Tuy nhiên, tia hồng ngoại cũng mang theo những tác động không tốt đối với con người.
Một số tác động tiêu cực của tia hồng ngoại đối với sức khỏe con người được Nữ Hoàng Skin liệt kê như sau:
Gây hại cho da
Với mức sóng hồng ngoại lớn, tia này có thể ảnh hưởng xấu đến sức khỏe bằng cách gây tổn thương da và các mô. Sóng bức xạ hồng ngoại tương tự như sóng nhiệt. Chùm tia laser bao gồm bức xạ điện từ được tăng cường. Điều này thường được sử dụng trong các thiết bị nhiệt gia dụng và cả trong lĩnh vực quân sự.
Trong ánh nắng mặt trời, có nhiều tia hồng ngoại. Vì vậy, nếu tiếp xúc quá lâu với ánh nắng mặt trời và không bảo vệ da thích hợp, da có khả năng bị tổn thương. Không chỉ gây đen sạm mà còn có thể gây cháy nám.
Gây tổn thương mắt
Tiếp xúc lâu dài với tia hồng ngoại có thể gây tổn thương cho mắt. Mắt của con người nhạy cảm với tất cả các loại bức xạ trong phổ điện từ, đặc biệt là khi cường độ bức xạ đạt mức cao. Vì vậy, tiếp xúc quá lâu với ánh nắng mặt trời có thể làm tổn thương thủy tinh thể và giác mạc, gây ra hiện tượng lóa mắt và hại mắt.
Gây ra hiệu ứng nhà kính
Tia hồng ngoại là một trong các yếu tố góp phần tạo nên hiệu ứng nhà kính. Bề mặt trái đất và các đám mây trên đó hấp thụ bức xạ từ ánh sáng mặt trời và phát lại nó dưới dạng tia hồng ngoại. Khi trong không khí trên bề mặt trái đất có nồng độ hơi nước cao cùng với các yếu tố như lưu huỳnh, nitơ và các chất hóa học như chlorofluorocarbon, những tia hồng ngoại này sẽ bị hấp thụ gần mặt đất.
Điều này dẫn đến tăng nhiệt độ và thay đổi khí hậu, có thể gây hại cho con người và các hệ sinh thái trên trái đất.
Vai trò và ứng dụng của tia IR trong y học hiện đại
Khám phá tia hồng ngoại đã góp phần mang đến lĩnh vực y học những giải pháp mới trong nghiên cứu và điều trị. Từ thập kỷ 70 của thế kỷ XX, tia hồng ngoại đã được thử nghiệm và áp dụng thực tế trong lĩnh vực chữa bệnh của nhiều quốc gia có hệ thống y học tiên tiến như Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc,…
Dải tia hồng ngoại trong phạm vi ánh sáng, có bước sóng từ 4-14μm, được xem như “ánh sáng của sự sống” và có tác động tích cực đến sự sinh trưởng và phát triển của động – thực vật cũng như nhiều loại sinh vật sống khác.
Cụ thể, tia hồng ngoại trong lĩnh vực y học thường được sử dụng để:
- Điều trị các chứng bệnh đau nhức như đau lưng, đau vai gáy, đau xương khớp, đau nhức do viêm cơ và dây thần kinh…
- Giảm các tổn thương viêm nhiễm như mụn nhọt, viêm cơ, viêm dạ dày, viêm bàng quang, viêm tiết niệu.
- Điều trị viêm đường hô hấp, hen suyễn,…
- Giảm tổn thương do hiện tượng bỏng lạnh, bỏng nóng,…
- Tạo hiệu ứng sưởi ấm.
Ngoài ra, tia hồng ngoại còn được áp dụng trong nhiều thiết bị chăm sóc sức khỏe như đai/gối/ghế massage, đèn hồng ngoại, sàn sưởi ấm, lồng ấp cho trẻ sơ sinh,…
Giải pháp bảo vệ sức khỏe con người dưới tác động của tia IR và ánh sáng mặt trời
Có thể thấy, việc sử dụng tia hồng ngoại (tia IR) đúng cách, mục đích và vị trí sẽ mang lại lợi ích. Tuy nhiên, tiếp xúc thường xuyên và liên tục với tia IR trong thời gian dài với cường độ cao có thể gây hại cho cấu trúc da. Để bảo vệ sức khỏe của bản thân khỏi tác động tiêu cực của cả tia UV và tia IRA, con người cần tuân theo các biện pháp sau:
- Sử dụng kem chống nắng khi ra ngoài, với chỉ số SPF tối thiểu là 30+++.
- Đội đồ che chắn, tối màu để bảo vệ da khỏi tác động trực tiếp của tia mặt trời.
- Đeo kính chống nắng để bảo vệ mắt khỏi tác động của tia UV.
- Trong những nơi có ánh sáng mạnh, cần có giải pháp che chắn như rèm cửa, mái hiên, hay dán kính cách nhiệt chống nắng.
- Lựa chọn film cách nhiệt nano ceramic để chống tia UV và tia hồng ngoại.
- Đối với xe ô tô, nên dán film cách nhiệt đặc biệt cho kính lái và sử dụng tấm che phản quang để giảm nhiệt độ bên trong xe.
Dù thuật ngữ “tia IR” có thể khiến nhiều người cảm thấy xa lạ, thực tế đây là tia hồng ngoại phổ biến, được sử dụng rộng rãi trong lĩnh vực y học để chăm sóc da với liều lượng vừa phải. Tuy vậy, tia hồng ngoại cũng có thể gây hại cho da nếu tiếp xúc trong thời gian dài và với cường độ cao.
Trên đây là những thông tin chi tiết về tia hồng ngoại cũng như những tác động tiêu cực của chúng đối với sức khỏe làn da. Người dùng cần lưu ý bảo vệ da bằng cách sử dụng các giải pháp chống nắng, trang bị film cách nhiệt cho nhà kính, xe ô tô… Hi vọng chia sẻ trên đây đã giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về đặc điểm của tia IR và tác động của loại ánh sáng này đối với sức khỏe.
Là chuyên gia trong lĩnh vực làm đẹp tại Nữ Hoàng Skin, tôi sẽ giới thiệu tới bạn những bài viết mới đầy hấp dẫn xoay quanh hai chủ đề quan trọng: Homosalate và Silica. Thành phần Homosalate, một vũ khí quan trọng trong việc bảo vệ da khỏi tác động của tia UV, sẽ được tôi trình bày chi tiết về công dụng và cách sử dụng hiệu quả.
Không kém phần quan trọng, Silica – một khoáng chất thiết yếu cho làn da khỏe mạnh và tươi sáng. Tôi sẽ chia sẻ những lợi ích tuyệt vời của Silica và cách tích hợp vào chế độ chăm sóc da hàng ngày.
Hãy đồng hành cùng tôi trong hành trình khám phá sức mạnh của Homosalate và sự tươi sáng từ Silica, để có làn da rạng ngời và tự tin cùng Nữ Hoàng Skin!
